Monografia jest godnym uwagi opracowaniem naukowym zagadnienia praktycznego. Problematyka uznawania i wykonalności zagranicznych orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych jest bowiem bardzo istotna z punktu widzenia obrotu prawnego, a zwłaszcza jego pewności, i to nie tylko dla stron różnorodnych stosunków cywilnoprawnych (z zakresu prawa cywilnego w rozumieniu przedmiotu regulacji Kodeksu cywilnego, ale również stosunków w obrocie profesjonalnym, stosunków rodzinnych, jak i stosunków pracy), dla sądów, ale także dla innych organów państwowych, w tym administracyjnych. […] Autorzy monografii poświęcili najwięcej uwagi najważniejszej w omawianej problematyce nowelizacji KPC z roku 2008, słusznie czyniąc z daty wejścia jej w życie „graniczny” moment swoich badań aktowych. Zupełnie inna była bowiem logika i w konsekwencji procedura dotycząca uznawania orzeczeń zagranicznych w sprawach cywilnych wg KPC do, a zupełnie inna – od 1 lipca 2009 r. Trafnie jednak Autorzy założyli, że wspólnie analizować można problematykę przesłanek uznania (ewentualnie odmowy uznania), gdyż te jedynie w niewielkim stopniu uległy – wskutek omawianej nowelizacji – zmianom. Tak więc po przebadaniu reprezentatywnej próby akt sądowych dotyczących orzeczeń zagranicznych zarówno sprzed, jak i po 1 lipca 2009 r. Autorzy zaprezentowali swoje refleksje na tle rzetelnej analizy naukowej i zaproponowali wnioski de lege ferenda. Stanowią one swoisty kompromis pomiędzy stanem prawnym sprzed i po nowelizacji KPC z 2008 roku.

dr hab. Mirosław Sadowski, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego

Szczególnie ważny jest fakt, że monografia w znacznej mierze bazuje na badaniach aktowych. […] Zestawienie badań aktowych, z analizą dogmatyczną oraz porównawczoprawną czyni z monografii pozycję szczególnie wartościową.

Z jednej strony zespół postuluje powrót do stanu prawnego, jaki dotyczył orzeczeń przed 1 lipca 2019 r., a polegający na obligatoryjnym co do zasady przeprowadzaniu przed polskim sądem postępowania o uznanie orzeczenia zagranicznego. Z drugiej strony jednak – wzorując się na aktualnym stanie prawnym – proponuje się poszerzenie zakresu takiego postępowania także w odniesieniu do rozstrzygnięć innych organów zagranicznych w sprawach cywilnych. Również na stanie prawnym dotyczącym orzeczeń i innych rozstrzygnięć wydanych po 1 lipca 2009 r. zespół badawczy wzoruje (po oczywistym przeredagowaniu) swoją propozycję katalogu warunków uznania.

Godne uwagi jest omówienie tematyki uznawania orzeczeń lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych w sprawach cywilnych z punktu widzenia nie tylko praktyki sądowej, ale także z perspektywy notarialnej, konsularnej i kierowników urzędów stanu cywilnego. Stanowi to przejaw wielowątkowego podejścia do tematu badań.

dr hab. Aleksander Stępkowski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego