Od lat 90. ubiegłego wieku w dyskursie publicznym obecna jest idea likwidacji Funduszu Kościelnego. Brak rzetelnej komunikacji wobec społeczeństwa okoliczności powstania Funduszu, szczegółów jego działalności w okresie PRL i obecnie oraz niespełnionych zobowiązań państwa związanych z upaństwowieniem kościelnych nieruchomości ziemskich doprowadziły w III RP do krytycznej oceny istnienia Funduszu, której wyrazem są wielokrotnie podejmowane próby jego zniesienia. Jak wskazuje się w literaturze, poprzestanie na likwidacji Funduszu byłoby działaniem wyłącznie destrukcyjnym, stąd konieczne jest zbadanie możliwości spełnienia zobowiązań ciążących na państwie od czasów PRL lub wprowadzenia w miejsce Funduszu Kościelnego innego mechanizmu finansowania kościołów i innych związków wyznaniowych. Za rozwiązanie najlepiej dopasowane do porządku prawnego oraz realiów funkcjonowania związków konfesyjnych w Polsce uznaje się model asygnaty podatkowej.

ze wstępu

Oryginalne wątki można odnaleźć we fragmentach poświęconych ocenie rozwiązań, które mogłyby zostać wprowadzone do prawa polskiego. Na uwagę zasługują w szczególności omówienia dotyczące celów, na jakie hiszpański podatnik może przekazać 0,7% swego podatku dochodowego i które słusznie wskazywane są jako jeden z możliwych wzorców przyszłych rozwiązań polskich (…).

Ks. dr hab. Piotr Stanisz, prof. KUL