Wolność sumienia. Perspektywa prawnoporównawcza dotyczy najbardziej aktualnych tematów. Na całym kontynencie europejskim, a także w świecie anglojęzycznym (w tym w Stanach Zjednoczonych) „wolność sumienia” znajduje się na pierwszym planie jeśli chodzi o sprawy podejmowane przez sędziów i ustawodawców. Za naglącą koniecznością i powagą podejmowania tego tematu stoi też wewnętrzna złożoność problemów związanych z „wolnością sumienia”. Z tych wszystkich powodów tylko multidyscyplinarne, pełne podejście do tych pytań ma rację bytu.

Prezentowany tom sprostał temu wyzwaniu. Perspektywa porównawcza zapewniona przez redaktorów przez wybór międzynarodowej grupy naukowców, a także przez powierzenie niektórym z nich zadania zbadania dodatkowych krajów, jest niezwykle cenna. Artykuły zręcznie łączą to, co mogę nazwać „prawem prawnika”, tj. staranne przedstawienie faktów i wyroków sądowych lub szczegółów konkretnego systemu prawnego z prawdziwą filozoficzną głębią. Chciałbym podkreślić tę zaletę niniejszej pracy zbiorowej, biorąc pod uwagę, że publikacje tego rodzaju popadają w skrajności, albo toną w drobiazgach prawa bez dbałości o szerszą perspektywę, albo skupiają się na całej filozofii niezwiązanej z rzeczywistością prawa pozytywnego. Przedstawiana książka zaprzeczyła temu modelowi. Powinna ona zainteresować praktykujących prawników, studentów, sędziów i naukowców.

prof. Gerard V. Bradley, Uniwersytet Notre Dame, USA

Zredagowany tom jest użytecznym zasobem wiedzy dla naukowców specjalizujących się w tej dziedzinie. Charakteryzuje się on bogatą różnorodnością uwzględniając kraje takie jak Polska (w szerokim zakresie), Włochy, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i trzy kraje skandynawskie (Szwecja, Norwegia i Finlandia). Każdy zainteresowany stanem wolności sumienia w znaczących demokracjach zachodnich z pewnością skorzysta z tej pracy. Czytelnicy szczególnie zainteresowani Polską, która nie zawsze znajduje się w centrum uwagi w literaturze przedmiotu, docenią wartość tej publikacji. Cechą charakterystyczną książki jest erudycja – stanowi ona rozmowę w poszukiwaniu prawdy.

dr James C. Phillips, Stanford University’s Constitutional Law Center